- تازهترین تحقیقات نشان میدهد هنگام استفاده از رایانه، ذهن و بدن با ماوس و نمایشگر یکی میشوند، انگار که رایانه بخشی از وجود کاربر است و از او جدا نیست. آیا این اثباتی بر نظریات هایدگر است؟
بهنوش خرمروز: در دنیای امروز، ما برای بسیاری از کارهایمان، از خرید گرفته تا دنبال کردن اخبار و برقراری ارتباط با دوستان، از رایانههایمان استفاده میکنیم. در حقیقت، رایانه تبدیل به یک وسیله آشنا و روزمره شده است. شاید این مسئله باعث یادآوری نظریه هایدگر، فیلسوف معروف، در ذهن پژوهشگران شده باشد که معتقد بوده ما از ابزارهایی که به طور روزمره استفاده میکنیم جدا نیستیم و آنها تبدیل به بخشی از خود ما میشوند. پژوهشگران طی یک مطالعه جدید نشان دادهاند که هنگام استفاده از رایانه،ذهن ما با ماوس و نمایشگر هماهنگ میشود و الگوی در هم تنیدهای بین ابزارهای رایانهای و سیستمهای شناختی پیچیده مغز ما برقرار میشود.
به نظر میرسد مارتین هایدگر، فیلسوف بزرگ آلمانی درست میگفته است؛ ابزاری که ما به طور روزمره از آنها استفاده میکنیم، تبدیل به بخشی از ما میشوند. هایدگر
به گزارش وایرد، یک آزمون تجربی نشان داده است که رایانههایی که ما به طور روزمره استفاده میکنیم، در حقیقت بخشی از ما هستند. بر اساس این گزارش، نتایج این مطالعه از یک آزمایش بسیار ساده گرفته شده است که در آن تنها از یک ماوس رایانه استفاده شده که به درستی کار نمیکند. به گفته پژوهشگران این آزمایش، به هم ریختگی توجه ناشی از این آزمایش ساده سطحی نیست، بلکه ریشه در اعماق سیستم شناختی فرد دارد.
آنتونی چمرو، دانشمند علوم شناختی در دانشگاه فرانکلین و مارشال، در مورد افراد شرکت کننده در این آزمایش میگوید: «فرد و بخشهای مختلف مغزش همراه با ماوس و صفحه نمایشگر، همه و همه به شدت در هم پیچیده و به هم مربوط هستند. در حقیقت میتوان گفت این ابزار از فرد جدا نیستند. بله، آنها بخشی از خود شما هستند.»
نتایج به دست آمده از آزمایش چمرو دیروز در مقالهای در نشریه کتابخانه عمومی علوم به چاپ رسید. این آزمایش در واقع به صورتی طراحی شده بود که یکی از مفاهیم پایهای فلسفه هایدگر را مورد سنجش قرار دهد؛ این که مردم به ابزار آشنا و کاربردی توجه نمیکنند، بلکه در عوض از طریق آنها به کاری که در حال انجام آن هستند مینگرند، دقیقا همان طور که وقتی بندهای کفشمان را میبندیم به انگشتانمان فکر نمیکنیم. انگشتان ما، ابزاری هستند که به کار میبریم و بخشی از ما هستند. ابزار دیگری هم که در کارهای آشنای روزمره به کار میبریم، به همین منوال بخشی از ما هستند.
این نظریه که "آماده در دست" نامیده میشود، بر پژوهشهای علوم شناختی و هوش مصنوعی تاثیر گذاشت اما هیچ وقت به طور مستقیم مورد آزمایش قرار نگرفت.
در این مطالعه جدید، چمرو به اتفاق دانشجویانش دوبرومیر دوتف و لین نی، در حین انجام یک سری تکالیف حرکتی، حرکات دست افرادی که از ماوس برای هدایت نشانگر روی صفحه نمایشگر استفاده میکردند را دنبال کردند. در قسمتهایی میان انجام تکالیف، نشانگر در حرکت از ماوس عقب میماند و بعد از چند ثانیه کوتاه، مجددا درست کار میکرد. وقتی گروه مطالعاتی چمرو رفتار افراد و نحوه حرکت دادن ماوس را در آنها بررسی کردند، متوجه شدند که بین زمانهایی که ماوس درست کار میکرده و زمانهایی که درست کار نمیکرده، الگوهای رفتاری متفاوتی در افراد دیده میشود.